Paris is Burning

Τα χτυπήματα της Παρασκευής 13 Νοέμβρη στο Παρίσι ήταν η πλήρης εξάλειψη των συνόρων του πολέμου στο Ιράκ και την Συρία, μια εγκατάλειψη των πεδίων της μάχης και του θεατρικού στοιχείου του πολέμου και μια στρατιωτικοποιήση της ευρωπαϊκής καθημερινότητας· χτυπήματα μιας πολεμικής μηχανής φάντασμα αντίστοιχης αλλά και διαφορετικής των αεροπλάνων drone-stealth που σκορπούν τον τρόμο σε πολίτες σε μη τυπικά εμπόλεμες χώρες όπως το Πακιστάν, παράλληλα με χτυπήματα από τζιχαντιστές κι εκεί. Στα κράτη πολεμικές μηχανές που επεμβαίνουν παγκοσμίως με την αεροπορία τους χωρίς να γνωρίζουν σύνορα και όρια προσθέτουμε στον τερορισμό εκείνων που σκορπούν τον τρόμο σε πολίτες οπουδήποτε ως οι οποιοιδήποτε. Κάτι συνδέει αυτές τις δύο μηχανές πολέμου όχι γιατί οι δύο υπήρξαν κάποτε σύμμαχοι ρητά, ούτε γιατί οι μεν παρήγαγαν τους δε όπως είθισται να λένε οι συνομωσιολόγοι ή οι υπέρμαχοι του δικτάτορα Ασαντ, αλλα γιατί οι ευρωπαίοι τζιχαντιστές είναι ένα αδιαχώριστο κομμάτι του σώματος των κρατικών πολεμικών μηχανών, όχι όμως ως στρατιώτες τους, αλλά ως πολίτες τους σε μια κατάσταση υπερκαμουφλάζ, χρήσιμοι από πλευράς στρατηγικής στo Daesh.
Το προφίλ των ευρωπαίων τζιχαντιστών θα μπορούσε να είναι το προφίλ ενός οποιουδήποτε γάλλου που αντί να πάει στο Gangster’s paradise με γυμνόστηθες σκλάβες φορώντας χρυσές καδένες και ανταλάσσοντας σφαίρες με αντίπαλες συμμορίες και την αστυνομία, πιστεύει οτι θα πάει στον θρησκευτικό παράδεισο με κελεμπία και παρθένες δολοφονώντας ανεξέλεγκτα κόσμο, γείτονες, φίλους και γνωστούς του. Κι ακόμα χειρότερα τα προφίλ των ευρωπαίων τζιχαντιστών υποδεικνύουν οτι πολλοί από αυτούς δεν έχουν καν ποινικό παρελθόν, ούτε σχετίζονταν με την μικροπαραβατικότητα και μερικοί εξ’αυτών έχουν ακόμα και χριστιανικές καταβολές ενστερνιζόμενοι συνειδητά την τζιχαντ και την θρησκευτική ερμηνεία της από μια σεχτα του σουνιτισμoύ. Πολλοί από αυτούς δεν υπήρξαν ποτέ
θρησκευόμενοι στην ζωή τους, δεν πήγαιναν στα τεμένη, δεν ασκούσαν τα θρησκευτικά τους καθήκοντα στο Ραμαζάνι, δεν σπούδασαν τα ιερά κείμενα.
Αν μέναμε λοιπόν εδώ στις κοινωνιολογικές και πολιτικές αναλύσεις για να κατανοήσουμε το πως υποκειμενικοποιήθηκαν και γιατί έδρασαν έτσι οι συγκεκριμένοι τρομοκράτες θα λέγαμε ότι είναι μια νιχιλιστική εξέγερση μιας πρώτης ή δεύτερης νεαρής γενιάς μεταναστών. Μια γενιά η οποία εξεγειρόμενη ενάντια σε μια οικογένεια που ανήκει στο Ισλάμ πολιτιστικά, και σε μια αντιμουσουλμανική κοινωνία, επιλέγει την τζιχαντ και εκείνο το μέρος του Ισλαμ των σαλαφιστών που δεν ζητά από αυτούς να διαβάσουν τα κείμενα, να σκεφτούν παρά να υπακούν στο τι πρέπει και τι δεν πρέπει να κάνουν. Για αυτό αντίθετα από τα παιδιά της Ιντιφάντα, οι τζιχαντιστές δεν έχουν την υποστήριξη των οικογενειών τους, οι οποίες μάλιστα συνήθως δηλώνουν ότι έπεσαν από τα σύννεφα όταν έμαθαν τι έκαναν ή προσπαθούσαν να τους απομακρύνουν από τέτοια κανάλια. Οι περισσότεροι στρατολογήθηκαν μέσα από το διαδίκτυο ή την φυλακή και επέκτειναν το δίκτυο τους μέσα από μικρές παρέες. Δίκαια λοιπόν ο Oliver Roy¹ θεωρεί λανθασμένη την φράση ριζοσπαστικοποίηση του Ισλαμ και επιμένει οτι αντιμετωπίζουμε μια ιδιαίτερη ισλαμοποίηση της ριζοσπαστικοποίησης της νεολαίας στη Γαλλία και το Βέλγιο. Δεν έχει σε τίποτα να κάνει με τις μουσουλμανικές κοινότητες των χωρών αυτών, ο τζιχαντισμός αυτού του είδους.
Οι ρατσιστικές/θρησκευτικές-ταξικές διακρίσεις που δέχονται χρόνια τώρα οι ευρωπαίοι μουσουλμάνοι ως μειονότητα συνδυασμένες με πολέμους στην Μέση ανατολή θα οδηγούσαν σίγουρα σε μια αντίδραση, αλλά αυτή η αντίδραση θα μπορούσε κάλλιστα να έχει χαρακτηριστικά ενός πολιτικού κινήματος ή ακόμα και αν περιελάμβανε ένοπλα χτυπήματα θα μπορούσε να ήταν εναντίον στόχων όπως η αστυνομία ή οι κρατικοί θεσμοί ή πρόσωπα του ακροδεξιού/ αντιμουσουλμανικου χώρου. Κάτι τέτοιο όμως δεν υπήρξε από αυτή τη φουρνιά των τζιχαντιστών πολλοί από τους οποίους ποτέ δεν πήραν μέρος σε κινήματα αντίστοιχα όταν εκδηλώθηκαν με αφορμή κάποιο γεγονός, όπως οι βομβαρδισμοί στη Γαζα. Οι τζιχαντιστές αυτοί σκοτώνουν με τον τρόπο που σκοτώνουν οι μαθητές στα σχολεία της Αμερικής και ο Μπρειβικ στη Νορνηγία, όμως ταυτόχρονα αποτελούν και τα χρήσιμα πιόνια σε μια στρατηγική που αναπτύσσεται από το Daesh στη μέση ανατολή. Η θρησκεία δεν είναι μόνο το όπιο του λάου, αλλά και ο αναστεναγμός του καταπιεσμένου πλάσματος, η καρδιά ενός άκαρδου κόσμου, η ψυχή των ανάλγητων συνθηκών όπως έλεγε κάποτε ο Μαρξ έχοντας δει την φρικτή κατάσταση των εργατών στις μητροπόλεις του 19ου αιώνα.
Χρειάζεται όμως να κατανοήσουμε και την θρησκευτικό στρατιωτική λογική που διέπει τα χτυπήματα και από την πλευρά του Daesh και όχι μόνο των ευρωπαϊκών υποκειμένων που έγιναν οι φυσικοί φορείς τους.
Στην συγκεκριμένη περίπτωση μιλάμε για μια πολύ συγκεκριμένη ερμηνεία των θρησκευτικών κειμένων που όπως εξηγεί αναλυτικά ο Negarestani² στο κείμενό του, σχετίζεται με μια παράδοση της Jama’at-e Takfir μιας κοινωνίας του αφορισμού, επηρεασμένης από την Μουσουλμανική αδερφότητα του Qutb, η οποία αναδύθηκε στην Αίγυπτο στα 1960’ς με έφεση στον ισλαμικό φονταμενταλισμό και την στρατιωτικοποίηση που αναπτύσσεται μέσα από αποκεντρωμένα και σκιώδη επιχειρησιακά δίκτυα. Η ομάδα αυτή υπεραμύνονταν την κάθε είδους στρατιωτική δράση ενάντια σε Εβραίους, Χριστιανούς, αποστάτες ή μετριοπαθείς μουσουλμάνους, με σκοπό να αποκαταστήσει την πρώτη ενότητα της παγκόσμιας Ισλαμικής τάξης. Αυτή η αποκρυφιστική ερμηνεία/δόγμα του στρατιωτικοποιημένου Ισλάμ σχετίζεται με την έννοια Taqiyya και αντλεί τα στοιχεία από την ισλαμικές παραδόσεις, όπως εκείνη των συνομοτών του Hassan -i Sabah πρόγονου των Ισμαηλιτών και της Jihad την οποία φετιχοποιεί και της προσδίδει ένα παγκόσμιο χαρακτηριστικό, διαφορετικό από εκείνο της υπεράσπισης των ιερών εδαφών. Taqiyya σήμαινε στο πρώιμο ισλάμ μια απόκρυψη της πίστης, μια στρατηγικη άμυνας σε περιόδους που η δήλωση της πίστης μπορεί να επέφερε το θάνατο. Στην παράδοση των Τακφίρι η Taqiyya επανερμηνεύεται σε μια σιωπηλή και ρευστή στρατιωτική παρείσφρυση. Με το να εμπλακεί και τελικά να εξομοιωθεί με τους άπιστους ένας Τακφιρι υπο Taqiyya μετατρέπει την ίδια την επιβίωσή του και την λύση του εαυτού σε ένα όπλο ενάντια στον εχθρό. Αν παρομοιάζονταν με δέντρο ο εχθρός τους, οι Τακφίρι λειτουργούν ως ένα μηχανισμός μαρασμου προσβάλουν όχι τις ρίζες ή τον κορμό, αλλά τα φύλλα του (τις πιο αναλώσιμες οντότητες αυτό που σε ένα κράτος είναι οι πολίτες) και αφήνουν ένα δέντρο χωρίς φύλλα. Χάνοντας τα φύλλα του το δέντρο, ό κορμός εκτίθεται σε καιρικές φαινόμενα, το ανοσοποιητικό σύστημα του δέντρου αποσυντονίζεται και τελικά δυσλειτουργώντας και σε μια προσπάθεια να ανακάμψει κατατρώει εσωτερικά τον εαυτό του. Για τον Negarestani τα διάφορα στάδια ενός τέτοιου μαρασμου για έναν πολιτισμό θα ήταν: παράνοια, έλλειψη επένδυσεων, πολίτες ως στόχος και από τις δύο πλευρές και τελικά ερήμωση.
Η ερήμωση όμως δεν είναι για αυτό το δόγμα μια αρνητική έννοια, αλλά ο ύστατος εξαγνισμός συσχετίζοντάς την με την έξοδο τον Προφήτη Μωάμεθ στην έρημο.
Αφής στιγμής οι Τακφιρι του Daesh υπό την Taqiyya δεν είναι παρά και οι ίδιοι οι ευρωπαίοι πολίτες καταστρέφοντας τον εαυτό τους και τους υπόλοιπους πολίτες ενεργοποιούν έναν τέτοιο μηχανισμό μαρασμου και οι αμυντικές ενέργειες των ευρωπαϊκών κρατών μετατρέπονται σε επιθετικές προς τον εαυτό τους, όπως ακριβώς στην περίπτωση μιας χημειοθεραπείας που δεν επιτυγχάνει και αντί να θεραπεύει εξοντώνει κι άλλο τον ασθενεί που την ακολουθεί. Κάθε προσπάθεια άμυνας ενάντια σε μια τέτοια τακτική όπου δεν αναγνωρίζεται ο εχθρός και ο φίλος ως διακριτές οντότητες, είναι καταδικασμένη να ηττηθει και να επιφέρει την ερήμωση, που για τους οργανισμούς των άπιστων, για την πρωτεύουσα της πορνείας και της αισχρότητας όπως αποκαλεί το Daesh το Παρίσι είναι ένας εξαγνισμός.
Κάτι τέτοιο παρατηρώ να συμβαίνει στις Βρυξέλλες τις τελευταίες μέρες. Το κράτος έκτακτης ανάγκης που έχει τεθεί σε εφαρμογή, δεν είναι μια απλή προσπάθεια πειθάρχησης ενός πληθυσμού απείθαρχων, όπως ίσως γίνεται μερικώς στις γαλλικές cites με την ανάπτυξη του στρατού. Αν ήταν μόνο ο στρατός ως παρουσία και ο έλεγχος της πληροφορίας σε κεντρικό επίπεδο, θα το αντιλαμβανόμουνα κάπως πιο απλά σαν μια αφορμή που βρήκε το κράτος να υπενθυμίσει ποιος είναι ο κυρίαρχος και να επιλύσει ζητήματα όπως η μη κρατικά ελεγχόμενη μικροπαραβατικότητα της δεύτερης γενιάς μεταναστών ή ένα υποτυπώδες εργατικό κίνημα που διαφάνηκε με τις ταραχές στις τελευταίες γενικές απεργίες ή η περιστολή ελευθεριών για μελλοντική χρήση, δίχως να χρειάζεται κοινοβουλευτική έγκριση, εντάλματα και νόμιμες διαδικασίες προσαγωγών και συλλήψεων. Το κλείσιμο του μετρό και των σχολείων, οι ακυρώσεις θεαμάτων, ο παραγόμενος φόβος στον πληθυσμό, και η άθλια ερειπωμένη εικόνα πόλης με στρατό στο δρόμο, δίνουν την εικόνα ότι οι Βρυξέλλες καταβροχθίζουν εαυτώ καθιστώντας το έδαφός τους αβίωτο για τους πολίτες τους και συνεπώς και για το κεφάλαιό. Παρότι αρχικά μόνο οι δείκτες των χρηματηστηρίων ανέβηκαν μπρος στην προοπτική ξεπουλήματος όπλων, μακροπρόθεσμα η επενέργεια της γενικευμένης απειλής και το κράτος έκτακτης ανάγκης θα αποτελέσει ανασταλτικό παράγοντα στην ανάπτυξη του κεφαλαίου, το οποίο στο Βέλγιο και την Γαλλία συμπλέκεται με τον παγκόσμιο χαρακτήρα των μητροπόλεων τους. Η στρατηγική του Daesh έχεί ήδη νικήσει. Χτυπώντας τις πιο αναλώσιμες οντότητες κάνουν την Γαλλική καπιταλιστική δημοκρατία να κυνηγάει την βαρβαρότητα, δηλαδή τι άλλο εννοεί ο Ολαντ με την λέξη βαραβρότητα αν όχι όλους τους Βέρβερους πολίτες της, που αποτελούν το πιο νέο εργατικό δυναμικό της που ήδη βρίσκονταν σε επισφαλή θέση λόγω ανεργίας. Ένα δυναμικό το οποίο πασχίζει να αποκτήσει η Γερμανία υποδεχόμενη πρόσφυγες ώστε να πάψει να είναι η πιο γερασμένη χώρα της Ευρώπης. Η δε ανάπτυξη του δυτικού δημοκρατικού εθνικισμού που θα περάσει μέσα από την στρατιωτικοποίηση των πόλεων, τον ρατσισμό πολιτιστικού τύπου(δεν είμαι ρατσιστής αλλά..), και τις βόμβες (…από την Γαλλία με αγάπη) δεν θα αποφέρει παρά μια μίζερια σε ένα κόσμο παγκοσμιοποιημένο, όπου η ανοιχτότητα και η διαφορετικότητα παράγουν τον καπιταλιστικό πλούτο και οι αριστεροί ακόμα μιλούν για τον σεβασμό στην διαφορετικότητα αλλά και εθνικές κυβερνήσεις.
Μπρος λοιπόν σε ένα πόλεμο που μετράμε θύματα, στήνονται στρατόπεδα, χαράσσονται στρατηγικές και αναπτύσσονται τακτικές, από πολεμικές μηχανές που δεν έχουν σε τίποτα να κάνουν με την επιθυμία, την χαρά και την ζωή, είναι ένα ερώτημα τι μηχανές θα εφεύρουμε εμείς;
Οι νέοι αυτοί που έγιναν τζιχαντιστές θα μπορούσαν να έχουν διοχετεύσει σε πολλά άλλα πράγματα την ενέργειά τους, αντί να γίνουν υποχείρια μιας θρησκευτικο/στρατιωτικής οργάνωσης. Αλλά η αντικαπιταλιστική αριστερά ή αναρχία και η ριζοσπαστική οικολογία και όλες αυτές οι παραδόσεις σκέψεων και απελευθερωτικών πρακτικών που μας κληρονόμησε ο 20ος αιώνας, απουσιάζουν παντελώς από τον πλανήτη των παραγκουπόλεων, έγιναν μέρος της αστικής κουλτούρας που δεν συγγενεύει με τα προβλήματα των απόκληρων. Ούτε ένα αντιπολεμικό κίνημα δεν μπορούν να σηκώσουν, εν μέσω τέτοιων πιεστικών συνθηκών προσφυγιάς. Εξ ου και ως ιδέες ή πρακτικές δεν πλαισιώνονται, ούτε θα πλαισιωθούν πια παρά μόνο στο πλαίσιο των αστικών θεσμών(βλ. ψηφο στο Συριζα) και εργαλειακά σε συγκεκριμένους αγώνες με περιεχόμενα πολύ αυστηρά περιορισμένα (sans papier, προσφυγικό). Εφόσον λοιπόν έχει χαθεί το υπόβαθρο επικοινωνίας, η γλώσσα γέφυρα των δυο κόσμων, αν κάτι απομένει είναι τουλάχιστον η μουσική που μπορεί να λειτουργήσει ως μηχανή σύζευξης. Κι εδώ σκέφτομαι συχνά το live στο οποίο βρισκόμουν στις Βρυξέλες την ίδια μέρα που έγιναν τα τρομοκρατικά χτυπήματα. Η ομάδα της ηλεκτρονική μουσικής που βρέθηκε επί σκηνής ονομάζονταν Arabstazy, όλοι προερχόμενοι από την Μέση ανατολή και τη Βόρεια αφρική, βάρβαροι για τον Ολάντ που μίξαραν ήχους από Κούρδικα, και Ιρανικά μέχρι μουσική της Σαχάρας με acid techno, trance και noise στοιχεία. Οι arabstazy ίσως δίχως πολλές λέξεις είναι εκείνοι που μπορούν να μιλήσουν και σε εμάς των προαναφερθέντων παραδόσεων και σε αυτούς τους νέους και στους δικούς τους φίλους από την Βαγδατη, την Ιστανμπουλ, την Τρίπολη και να μας δείξουν τον δρόμο που διάνοιξε η Αραβική επανάσταση που ως μύωπες ευρωπαίοι δεν μπορούμε να αντιληφθούμε το εύρος του ακόμα. Μια ακόμα επανάσταση που μίλησε για ελευθερία για όλους και καταποντίστηκε κάτω από τα εκατέρωθεν συμφέροντα.
Υποκειμενικοποιήσεις σαν αυτές των μελών της Arabstazy αραβοεβραίων, πολονοτυνήσιων, μαροκινογάλλων μπορούν μαζί με τους γκέι τρανς της Vogue Dancing να κάνουν το Παρίσι να καεί κάπως αλλιώς.
Χορεύοντας κι όχι πεθαίνοντας.

1 Olivier Roy : « Le djihadisme est une révolte générationnelle et nihiliste »
2 Reza Negarestani, The Militarization of Peace, Absence of Terror or Terror of Absence?